‘Met je hart’ brengt ouderen die zich eenzaam voelen samen

Het lijkt op het eerste oog gewoon een restauranttafel met zes vrolijk etende en pratende gasten op leeftijd. Maar bij de pastabar Van Oost vindt op deze mooie zomeravond een bijzondere ontmoeting plaats. De eters zijn zes ouderen uit de buurt, die allemaal op hun eigen manier met eenzaamheid kampen.

Door de stichting ‘Met je hart’ worden ze elke maand een avond getrakteerd op een maaltijd, maar vooral ook op gezelschap. Het is een van de duizenden ontmoetingen voor eenzame ouderen die de stichting jaarlijks organiseert.

Eenzaam

Gezeten tussen vrijwilligers Olga en Julia genieten Coba van Oostrom (86) en Gijsberta Oostveen-Steenbeek (89) van het eten én van hun disgenoten. Want hoewel ze allebei al meer dan zestig jaar in dezelfde straat wonen, voelen ze zich toch geregeld eenzaam. ‘Mijn man is al 28 jaar dood’, zegt mevrouw Van Oostrom. ‘Ik heb een goede band met mijn kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen, maar die hebben hun eigen leven. In de straat wonen veel studenten, met wie ik geen band heb. Steeds meer bekenden gaan dood. Hoe ouder je bent, hoe moeilijker je contacten maakt. Daarom is dit héél waardevol. Echt een verzetje.’

Opfleuren

Mevrouw Oostveen-Steenbeek is het roerend met haar eens: ‘Ik vind dit heel belangrijk. Ik ben bijna doof en zie niet zo best meer. Dan kom je niet zo ver meer buitenshuis. Ik heb zes kinderen, maar die zijn druk. Als ik ze vraag komen ze wel, maar dat kan natuurlijk niet altijd. Daarom voel ik me best eenzaam, vooral ’s avonds. Ik ben hier erg blij mee.’ Aan de andere kant van de tafel knikt Lex Bakema (79) instemmend. ‘Ik ga nog graag naar mijn stamkroeg en noem mezelf niet echt eenzaam, maar ik heb toch mensen leren kennen hier. En ik zie anderen echt opfleuren.’

Eén euro extra

De maandelijkse maaltijden en andere ontmoetingen worden door de stichting betaald uit de opbrengst van de campagne ‘EET met je hart’. Elk jaar wordt gasten in deelnemende restaurants gevraagd per rekening vrijwillig één euro extra te betalen. De campagne loopt zes weken, van begin november tot half december – de tijd van het jaar waarin mensen volgens Met je hart toch al wat meer naar elkaar omkijken – en begon ooit in zeven Utrechtse zaken. Inmiddels zijn het er in de Domstad meer dan 90. In totaal doen momenteel 500 restaurants in 26 steden mee.

Vanaf 1 november: EET met je hart campagne: bij het afrekenen helpt je door € 1,- te doneren. Deze waardevolle euro wordt besteed aan ontmoetingen in de gemeente waar deze geschonken wordt. Kijk op metjehart.nl welke restaurants meedoen.

Reportage

Initiatiefneemster Babs van Geel, van huis uit econoom en psycholoog, stapte jaren geleden uit het bedrijfsleven. Ze wilde zich maatschappelijk nuttiger maken. Toen ze een opleiding tot fotograaf volgde, kwam ze in contact met een alleenstaande oudere vriendin van een oom. Ze werkte maanden aan een reportage over de vrouw, en werd zich bewust van wat eenzaamheid voor ouderen betekent. ‘Al gaf ze het uit trots niet toe, ze wás eenzaam. En dat hebben we niet in de gaten in dit rijke land, waar iedereen op zichzelf is gericht en vaak niet naar anderen omkijkt. Ik besefte dat ook ik er aan voorbijging.’

Zichtbaar

Babs verdiepte zich in het probleem en zag dat veel ouderen zich vaak alleen voelen. ‘Ze zijn nog best vitaal, maar hebben toch beperkingen en zijn niet meer zo zelfredzaam. Neem bijvoorbeeld oudere mannen die hun partner verliezen. Die zijn vaak in één klap hun hele sociale context kwijt en vallen in een gat. Maar die onzichtbare mensen doen er natuurlijk nog wel toe. Die moet je niet wegstoppen. Dus wilde ik ze zichtbaar maken door iets kleinschaligs voor ze neer te zetten. In hun eigen buurt, zodat ze weer met anderen in contact komen én blijven.’

Met je hart

Ze vatte het idee op om met de lokale horeca iets voor deze groep mensen te doen, en zette Met je hart op. ‘Kleinschalig, maar wel met het idee dat het zich als een olievlek moest gaan uitbreiden.’ Ambassadeurs als Claudia de Breij en de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen hielpen een handje. De olievlek groeit. Meer dan 2.000 mensen hebben zich inmiddels in 26 plaatsen ingezet als vrijwilliger voor Met je hart.

Klaverjassen

De maandelijkse ontmoetingen in restaurants vormen nog altijd de hoofdmoot van het werk van Met je hart. Babs: ‘Dat is zo’n 80 procent van wat we doen, want samen eten verbindt als niets anders.’ Maar er gebeurt meer. Zo worden er buurttafels gehouden, zanglessen gegeven, spelmiddagen opgezet en uitstapjes georganiseerd. ‘We willen de vrijwilligers niet in een keurslijf dwingen, juist niet. Er is veel ondernemerschap in de kernteams, veel input uit het bedrijfsleven. Dat stimuleren we. En in de kernteams zitten ook vaak mensen uit de formele zorgsector. Zij zetten een extra stap voor ons, omdat ze zien dat ons werk hún cliënten heel erg goed doet.’

Mooi om te leven

En dat doet het zeker. ‘Ik heb hier nieuwe mensen leren kennen’, zegt Henk Jansen (75) van achter zijn bord spaghetti bij Van Oost. ‘Dat gaat anders niet zo makkelijk meer. Ik voel me inderdaad best wel eens eenzaam. Zo’n avond uit is gewoon even wat anders.’ Zijn buurvrouw Elly Bliek, met 94 jaar de tafeloudste, is een vaste bezoekster van de etentjes en de maandelijkse buurttafel. ‘Ik vind het nog steeds mooi om te leven, en ik kom hier graag.’ Naast haar zit Johan de Bruin (78), die met mevrouw Bliek inmiddels ook een klaverjasteam vormt. ‘We gaan elke vrijdag samen kaarten’, glundert hij. ‘Als ze aardig is tenminste’, voegt hij er met een knipoog aan toe. ‘Wat een grote mond. Moet je doen als je me alleen hebt!’, zegt mevrouw Bliek met een gulle lach.

Vrolijk lachen

Meneer De Bruin verloor zijn vrouw anderhalf jaar geleden en voelt zich best vaak alleen. ‘Ik ga elke dag naar buiten, want hele dagen binnenzitten is echt eenzaam. Iedereen is aan het werk, en ik vind het thuis dan snel een dooie boel. Ik kom hier graag, want zo heb ik weer contact met mensen.’ Mevrouw Bliek: ‘Nou, daar zijn we klaar mee!’ Meneer De Bruin: ‘Jou heb ik het afgelopen jaar ook goed leren kennen.’ Mevrouw Bliek: ‘Ja, té goed!’ Vrolijk lachend vervolgen ze de maaltijd.

Levensveranderend

De klaverjasuitstapjes van mevrouw Bliek en meneer De Bruin zijn een mooi voorbeeld van wat Babs ook hoopt te bereiken met Met je hart: ‘Wij zetten iets kleinschaligs neer en de ouderen gaan er vervolgens zelf mee aan de haal. Ik ken veel voorbeelden van mensen die buiten ons om samen dingen ondernemen. Mensen voor wie de ontmoetingen hier echt levensveranderend zijn. Die een band met anderen hebben gekregen die er anders niet zou zijn geweest. Ik ben dan ook echt heel erg trots op de impact die we hebben.’

Meer weten?

Kijk voor meer informatie op metjehart.nl  Zelf aan de slag als vrijwilliger? Kijk hier.