Ouderen leven op in de Utrechtse Zuidbus

Samen koffie drinken, naar zee of naar de soos: de Utrechtse Zuidbus pikt minder-mobiele ouderen op voor dagtripjes of rijdt ze naar activiteiten in hun buurt. Vrijwilliger Ingo Heinen ziet het al drie jaar gebeuren: mensen die eerder eenzaam thuis zaten, komen letterlijk in beweging. ‘Onze tripjes zijn heilzaam voor ze. En niet alleen voor hen: voor ons vrijwilligers ook.’

Het overgrote deel van de gasten in de Zuidbus zijn dames van tachtig jaar en ouder. ‘Vrouwen leven het langst en blijven dus ook het langst over,’ legt Heinen uit. De meeste van deze dames zijn “vaste klanten”. ‘Als ze eenmaal een keer zijn meegegaan, blijven de meeste ouderen terugkomen,’ ziet Heinen. ‘Ik zie hier vriendschappen ontstaan. Verliefdheden zelfs.’

Sfeer van vroeger

De Zuidbus brengt de ouderen van en naar soos, bingo, eetgroep, en andere activiteiten zoals tuinieren in de buurttuin. Daarnaast rijdt de bus zes keer per maand voor tripjes zoals een middagje Harderwijk, de Biesbosch of de Veluwe. De boottochtjes, avondtochten naar Kijkduin en Scheveningen en de bezoekjes aan diverse kerstmarkten in december zijn populair. ‘Ouderen kunnen zich inschrijven en bijvoorbeeld aangeven dat ze graag samen met hun buurvrouw mee willen rijden.’

De chauffeurs, zoals Heinen, zijn in de bus altijd samen met een gastvrouw. ‘Voor ons is het niet alleen maar heen en weer rijden. We zorgen voor veiligheid én gezelligheid. De gastvrouwen zorgen al voordat de gast haar voordeur heeft afgesloten, dat ze zich welkom voelt. We gaan mee koffie drinken, lunchen. We vinden het ontzettend leuk om met de ouderen mee te gaan, doen dit met hart en ziel. Denk eens terug aan de uitstapjes die je vroeger met je opa en oma maakte. Dit is geeft hetzelfde gevoel, alleen dan met heel veel opa’s en oma’s. Je krijgt altijd meteen die gezellige sfeer van vroeger. Er wordt gepraat over serieuze thema’s zoals God en eenzaamheid, maar er wordt ook ontzettend veel gelachen.’

Voeten in de zee

Voor de ouderen is meerijden met de Zuidbus heilzaam, merkt Heinen. ‘De mensen die meegaan zijn alleen achtergebleven na het overlijden van hun partner. Het is belangrijk dat ze contact maken met anderen: met ons, met elkaar. Soms is het even nodig om de sfeer op gang te helpen. Dat doen we al door de route bewust te kiezen. We rijden langs het water, langs de bossen, door de dorpjes. Dit triggert vaak herinneringen. Ik roep door de bus: “Weet je dit nog van vroeger?” Gasten leven dan op en zeggen: “Daar ging ik vroeger altijd vlees halen,” of: “Bij die bakker hadden ze altijd zulk lekker gebak.” Door deze herinneringen ontstaat er tussen de gasten vanzelf een gesprek.’

Als je oud bent, legt Heinen uit, ‘en je hebt niemand meer over: geen partner, de kinderen en kleinkinderen komen niet meer langs, dan hebben mensen de neiging om stil in een hoekje te gaan zitten. Dat moeten we voorkomen, daar worden ze ziek van. Bij ons komen mensen in beweging. Ik zie mensen die tegen een depressie aan zaten, weer helemaal opleven. Ze maken echt contact met elkaar.’ Deze beweging is ook letterlijk. Sommige gasten die niet ver meer kunnen lopen, durven bijvoorbeeld nog wel aan de arm van Heinen een stukje over het strand naar de zee te lopen. ‘Een dame deed dit en durfde met haar blote voeten in de zee te gaan staan. Ze was zo trots. Dit geeft een heleboel positieve energie, het is helend.’

Flirten

Gasten vertellen ons soms dat we onmisbaar voor ze zijn, vertelt Heinen. ‘Je ziet dat mensen die een paar keer met ons mee zijn gegaan, ook zelf meer gaan ondernemen. Ze zoeken elkaar op of durven weer zelf naar de winkel. Ik nam een keer een oudere meneer mee die de eerste keer geen contact durfde maken. Vorige week ging hij weer mee, en raakte volop in gesprek met zijn buren in de bus. Hij heeft genoten die dag! Je ziet dat de groep voor mensen voelt als familie: vertrouwt en veilig.’

Het maakt niet veel uit wat voor activiteiten de Zuidbus onderneemt, ziet Heinen. ‘Het gaat erom dat mensen in contact met elkaar zijn. Omdat het zo’n veilige omgeving is kan ik ook een beetje flirten met de oudere dames. Zij vinden dat heerlijk: normaal worden ze alleen nog maar aangesproken door verpleegkundigen, of als moeder of oma. Nu kunnen ze weer even vrouw zijn. Dan gaan ze weer grapjes maken, vertellen ze dat hun man dit of dat vroeger ook altijd deed. Het punt is: iedereen heeft herinneringen, en iedereen vindt het fijn daarover te kunnen vertellen.’

Meer informatie

Kijk hier voor meer informatie. Op deze website is ook een uitzending van RTV Utrecht te vinden over de Zuidbus.