Kunst helpt betekenis te geven aan het leven

Lichamelijk en geestelijk in beweging komen via kunst? Dat kan bij het Van Gogh Museum. Al vijf jaar bereikt dit museum ouderen via speciale programma’s.

Kunst helpt om betekenis te geven aan het leven. Ook Vincent van Gogh was daar tijdens zijn leven mee bezig. Marthe de Vet, hoofd Educatie & Interpretatie, vertelt hoe ouderen daar nu nog steeds baat bij hebben.

Kunnen en weten

Het Van Gogh Museum vindt het belangrijk dat mensen gezond oud worden en zich verbonden en waardevol voelen. Zeker nu we met z’n allen steeds ouder worden. Het museum laat mensen ervaren wat ze nog wél kunnen en weten. Marthe: ‘Je hoeft geen kunstkenner te zijn om een mening te hebben over een kunstwerk of er emotioneel door geraakt te worden. Tegelijk kan het fijn zijn om te ontdekken dat je bijvoorbeeld wel al wat weet over Van Gogh.’

Eerste kennismaking

Voor ouderen is het niet altijd makkelijk om een museum te bezoeken. Sommige ouderen kunnen niet zelfstandig kennismaken met het Van Gogh Museum, bijvoorbeeld omdat ze in een rolstoel zitten. Veel senioren zijn zelfs nog nooit naar een museum geweest, zegt Marthe. ‘Het was vroeger heel normaal om op jonge leeftijd al te werken. Voor een museum was geen tijd of aandacht. Mensen gaan er daardoor op latere leeftijd van uit dat het voor hen niet meer is weggelegd.’

Rondleidingen 70-plus

Daarom organiseert het museum speciale rondleidingen voor ouderen die niet in staat zijn om zelfstandig het museum te bezoeken. Een rondleiding begint altijd met een inloop met koffie, thee, iets lekkers en een presentatie. Mensen kunnen dan even wennen. Marthe: ‘We snappen dat het spannend is. Je hebt dit misschien nog nooit gedaan. Je maakt je zorgen of je met je rollator wel de weg kunt vinden, of je alles goed kunt horen met je gehoorapparaat. En veel mensen moeten ook even bijkomen van de reis naar het museum.’ Aan al die dingen is gedacht. Er zijn bijvoorbeeld ronde tafels, want dat maakt kennismaken makkelijker. Daarna krijgt iedereen met een klein groepje een rondleiding door het museum.

Speciaal getrainde gidsen

De gidsen van de rondleidingen zijn speciaal getraind om dat te doen voor oudere mensen. Ze zorgen voor verbinding. Marthe: ‘Maar daar zorgt Van Gogh zelf ook voor. We kennen hem goed uit zijn brieven en kunnen daar veel over delen. Hij heeft bijvoorbeeld veel beroepen gehad en werd later erg ziek. We bespreken dat met de groepjes die we rondleiden. Dat geeft vaak veel herkenning en medeleven. Zo ontstaan persoonlijke gesprekken. Door de rondleidingen leren mensen elkaar ook een beetje kennen. Meestal spreken ze daarna vaker af.’

Workshops

Het Van Gogh Museum organiseert niet alleen rondleidingen. Er zijn ook workshops die je kunt volgen bij buurthuizen, zorginstellingen of bibliotheken in en rond Amsterdam. Ook hier ontstaan leuke kennismakingen en nieuwe contacten. Marthe: ‘Mensen zijn enthousiast. Daardoor komen ze niet alleen terug voor een workshop, maar durven ze ook vaker een museum te bezoeken.‘

Via de vertrouwde organisatie

Voor de rondleidingen en workshops werkt het Van Gogh Museum samen met zorg- en welzijnsorganisaties. Denk bijvoorbeeld aan De Zonnebloem en Cordaan. Omdat mensen daarmee al bekend zijn, voelt het veiliger om zo’n uitstap te maken. Het museum breidt de samenwerking graag uit met andere organisaties. En ook met andere musea. Marthe: ‘We moeten samen een maatschappelijk verschil maken. Ik hoop dat er steeds meer musea meedoen. Zo kunnen we de eenzaamheid onder ouderen echt verminderen.’

Zelf een rondleiding of workshop bijwonen

Wil je meedoen aan een workshop of museumbezoek (70+) in het Van Gogh Museum? Op de website vind je de dagen en tijden van de rondleidingen. Je kunt je daar ook aanmelden.

Heb je interesse in een workshop of lezing op locatie? Stuur dan een mail naar ontmoet@vangoghmuseum.nl.